Postęp w onkologii w ostatnich latach doprowadził do fundamentalnej zmiany podejścia do leczenia nowotworów. Zamiast traktować raka jako jedną chorobę, coraz częściej podchodzimy do niego jako do zbioru chorób o różnym podłożu molekularnym. W tym kontekście terapie celowane stanowią przełom – umożliwiają precyzyjne uderzenie w mechanizmy odpowiedzialne za rozwój nowotworu, minimalizując jednocześnie uszkodzenie zdrowych tkanek.
W odróżnieniu od tradycyjnej chemioterapii, która działa nieselektywnie na wszystkie szybko dzielące się komórki, terapie celowane skupiają się na tzw. celach molekularnych – czyli konkretnych mutacjach genetycznych, nadekspresji białek lub zaburzonych szlakach sygnałowych, które są charakterystyczne dla danego nowotworu.
Rola diagnostyki molekularnej
Aby możliwe było zastosowanie terapii celowanej, niezbędna jest zaawansowana diagnostyka molekularna, która pozwala zidentyfikować odpowiedni cel terapeutyczny. To właśnie dzięki niej możliwe jest tzw. personalizowanie leczenia – dostosowanie terapii do konkretnego profilu genetycznego pacjenta i jego choroby.
Dane z badań klinicznych – skuteczność potwierdzona naukowo
🔘 Terapie celowane są z powodzeniem stosowane w leczeniu wielu nowotworów, w tym raka piersi (szczególnie HER2+), raka płuca (z mutacjami EGFR, ALK, ROS1), czerniaka, białaczek oraz chłoniaków.
🔘 Jednym z przełomowych badań było EMILIA (NEJM 2012) – pacjentki z HER2-dodatnim rakiem piersi, leczone trastuzumabem emtanzyną (T-DM1), miały średnio o 5,8 miesiąca dłuższy czas przeżycia całkowitego w porównaniu do standardowej terapii.
🔘 Terapie celowane są często podawane doustnie, co znacząco zwiększa komfort życia pacjenta i ułatwia prowadzenie leczenia ambulatoryjnego.
🔘 Skuteczność terapii silnie zależy od obecności konkretnej mutacji – co podkreśla wagę wczesnej i precyzyjnej diagnostyki molekularnej.
Korzyści terapii celowanych:
✔️ Wyższa precyzja działania
✔️ Często mniejsza toksyczność w porównaniu do klasycznej chemioterapii
✔️ Możliwość leczenia nowotworów opornych na standardowe schematy
✔️ Lepsza jakość życia pacjenta – mniej działań niepożądanych, często doustna forma leczenia
✔️ Skuteczność nawet w zaawansowanych stadiach choroby
W OnkoCWBK w Wałbrzychu aktywnie uczestniczymy w rozwoju nowoczesnej onkologii, prowadząc badania kliniczne z wykorzystaniem terapii ukierunkowanych molekularnie. Dzięki dostępowi do innowacyjnych leków nasi pacjenci mają możliwość skorzystania z terapii, które często nie są jeszcze dostępne w standardowej praktyce klinicznej.
Terapie celowane to nie tylko przyszłość – to teraźniejszość nowoczesnej onkologii. Ich rozwój daje realną nadzieję na wydłużenie życia i poprawę jego jakości u pacjentów z chorobami nowotworowymi.
